'Waar we oordelen, onthult waar we onvrij zijn'

Een uitnodiging om te kijken naar wat je (ver)oordeelt – en wat dat over jou zegt.

We oordelen allemaal

“Wat doet die raar.”

“Dat zou ik nooit doen.”

“Wat stom dat ik dat gezegd heb.”

“Hij neemt ook nooit verantwoordelijkheid.”

Oordelen lijken onschuldig – bijna vanzelfsprekend.

En ergens zijn ze dat ook: ons brein is erop gebouwd om te scannen. Te bepalen wat veilig is. Wat klopt, en wat niet.

Maar oordelen doen meer dan benoemen. Ze kleuren onze blik. Ze zetten ons vast.

En – als we eerlijk durven kijken – zeggen ze vaak meer over onszelf dan over de ander.

De innerlijke rechter

In elk van ons leeft een innerlijke stem. De stem die vindt dat je meer je best moet doe of je moet inhouden. Die je vergelijkt met anderen. Die zegt wat beter kan, wat niet oké is, wat nog niet genoeg is.

Deze stem is zelden ‘van nu’. Ze is gevormd in onze jeugd, op school, in onze cultuur. Ze heeft alles te maken met hoe we leerden ons aan te passen om erbij te horen.

Langzaam werd die stem een innerlijke rechter – een archetype dat voortdurend oordeelt. Over de ander. Over jezelf. Over het leven.

Oordelen als spiegels

Wat als oordelen geen waarheden zijn, maar spiegels?

Een oordeel is als een vinger die wijst. Naar buiten, naar de ander.

Maar terwijl die ene vinger wijst, wijzen er drie terug naar onszelf.

Elke keer dat we ons ergeren, iets afkeuren of ons beter voelen, mogen we nieuwsgierig worden:

• Wat raakt mij hierin?

• Wat zegt dit over mijn waarden, mijn kwetsuren, mijn verleden?

• Wat mag ik (nog) niet zijn van mezelf?

Oordelen zijn vaak de taal van onze pijn. Ze beschermen ons tegen wat ongemakkelijk voelt. Maar ook tegen wat gezien wil worden.

De trigger als toegangspoort

Stel: iemand noemt je ‘afstandelijk’.

De één haalt zijn schouders op. De ander voelt een steek – schaamte, boosheid, verdriet.

Het verschil? Wat geraakt wordt.

Misschien heb je je hele leven geprobeerd juist nabij te zijn. Misschien ben je ooit verlaten of afgewezen. Misschien heb je geleerd dat je je ‘moet’ aanpassen om liefde waard te zijn.

Dan raakt dat oordeel iets ouds. Een plek in jou die nog niet vrij is.

Een oordeel dat binnenkomt, is een uitnodiging. Geen beschuldiging – maar een ingang.

Wat doet je innerlijke taal met je lichaam?

Sta je wel eens stil bij de manier waarop je tegen en over jezelf praat?

Niet alleen je mind vormt die gedachten en meningen –je hele lichaam ‘hoort’ wat je zegt.

Iedere cel in jouw systeem luistert mee. Gelooft wat jij herhaalt. Reageert op jouw innerlijke toon.

Een fluisterend "ik kan dit niet", een streng "ik ben weer te emotioneel", een achteloos "stel je niet aan" –

Het nestelt zich in je lijf. Wordt spanning. Wordt vermoeidheid. Wordt afstand van jezelf.

Wat als je je innerlijke stem niet hoefde te veranderen, maar alleen even echt mocht luisteren?

Wat als je innerlijk stem er is VOOR je in plaats van TEGEN je?

Systemische blik: van oordeel naar oorsprong

Vaak is wat we denken of zeggen, hardop of vanbinnen , niet alleen van ons. De toon van onze innerlijke stem is soms verrassend vertrouwd.

Wie uit mijn systeem van herkomst zei dit ook? Wie oordeelde er vroeger op deze manier? Over zichzelf, over mij, over de wereld?

Wat ik vandaag over mezelf denk of tegen mezelf zeg, kan een echo zijn van wat ik ooit hoorde. Een voortzetting van een patroon dat onbewust werd doorgegeven.

En zoals dat gaat in familiesystemen: wat onbewust voortleeft, herhaalt zich tot iemand kijkt, voelt en kiest om het niet langer door te geven.

Drie lagen van oprECHT contact

Oordelen gebeuren altijd in contact –met de ander, of met jezelf.

Maar echt contact vraagt iets anders: geen oordeel, maar aan-wezigheid.

Hiervoor zijn drie stappen van belang:

1. Bij jezelf blijven: voel wat iets met je doet, zonder meteen te reageren. Wat gebeurt er in jouw lichaam, je gevoel, je denken?

2. Verwondering toelaten: kijk alsof er geen voorgaand moment is geweest. Zonder invulling, zonder conclusie. Met een open blik: Wat gebeurt hier werkelijk?

3. Jezelf volledig en 100% inbrengen: laat alles er zijn: je gedachten, gevoelens, onzekerheid, verlangen. Je hoeft niets uit te sluiten.

Echte ontmoeting begint waar jij helemaal verschijnt – ook met je oordeel.

Reflectievragen

• Wanneer oordeel jij snel over anderen?

• Welke oordelen heb je over jezelf – vaak zonder het nog te merken?

• Wat raakt je in wat anderen zeggen of doen?

• Welke betekenis geef je daaraan? En waar komt die betekenis vandaan?

• Welke signalen geeft jouw lichaam als je (ver)oordeeld wordt?

• Wie uit jouw familiesysteem sprak op deze manier? En draag jij dat onbewust voort?

• Hoe zou het zijn om je innerlijke stem niet te bevechten, maar te bevragen?

Tot slot

Oordelen zijn geen fouten. Ze zijn signalen.

Ze laten zien waar we nog bescherming inzetten in plaats van aan-wezigheid. Waar we nog zoeken naar houvast, controle, bevestiging.

Maar wat we in zachtheid kunnen aankijken, verliest zijn scherpe rand en verandert van last naar een kans.

En precies daar begint vrijheid: niet door jezelf te verbeteren, maar door jezelf toe te laten.

Zelfs – en misschien wel juist – in je oordeel.